مجید فرامرزی، کارشناس روابط عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان آذربایجان‌شرقی در یادداشتی نوشت: با مکاشفه در چیستی میراث‌فرهنگی در گفتمان‌های مختلف می‌توان به یک اصطلاح گسترده و فراگیر دست یافت. میراث‌فرهنگی مفهومی بسیار گسترده و قدمتی هم اندازه با تاریخ مکتوب و غیر مکتوب انسان دارد؛ چیزی‌ست که از منظر یک نفر یا اجتماعی از انسان‌ها شایسته ارزش گذاری، حفاظت، مرمت و نمایش؛ مورد تحسین و برازنده معرفی است. مهمترین ویژگی میراث‌فرهنگی را شاید بتوان در هسته مفهوم لغوی آن جست، میراث چیزی‌ست که به ارث رسیده است که به عبارتی منظر اهمیتی و مورد توجه برای ارزش گذاری خصوصیت وراثتی بوده است.
آنچه که ما امروزه میراث‌فرهنگی می‌دانیم در هسته لغوی میراث، به معنای به ارث بردن چیزی از گذشته است. لیکن در پاسخ به این سوال که آیا میراث‌فرهنگی به گروه خاصی از انسان‌ها تعلق دارد یا هر اثر ملموس یا ناملموس میراث‌فرهنگی متعلق به بشریت است باید گفت: یک رویکرد تأثیرگذار در ادبیات میراث و دارایی فرهنگی، تمایز بین مواضع ملی‌گرایانه فرهنگی و بین‌المللی‌گرایی(جهانی‌گرایی) فرهنگی در مورد اینکه چگونه یک علاقه معقول به دارایی فرهنگی باید به طور گسترده تفسیر شود، است. به‌عبارتی هر فرهنگ خاص در تسفیر و اشتراکات انسانی به یک فرهنگ انسانی فراگیر کمک می‌کند، بنابراین می‌توان با بیان مثالی چنین گفت که میراث‌فرهنگی ملموس و ناملموس موجود در استان آذربایجان‌شرقی به‌عنوان استانی تاریخی با فرهنگ و جریان‌های اجتماعی و تاریخی فرواوان، صرف برای به مردم و فرهنگ این استان نیست و گسترده ارزشمندی میراث موجود در این استان نه‌تنها ارزشی کشوری بلکه ارزشی جهانی نیز دارد. به عبارتی دیگر، روستای تاریخی کندوان در استان آذربایجان‌شرقی به‌عنوان تنها روستای صخره‌ای در جهان که تا به امروز محل سکونت مردم بومی آن منطقه است، اهمیت جهانی دارد؛ زیرا که هر فردی در هر نقطه از جهان، کندوان را تنها روستای صخره‌ای به‌عنوان منزلگاه گونه زیستی خود می‌داند.
از طرفی دیگر در حالی که گفتمان میراث‌فرهنگی با تمرکز بر میراث مادی و ملموس مانند ساختمان ها، مصنوعات و غیره آغاز شد، لیکن در ادامه این گفتمان انسان به ارزش میراثی غیرمادی در پاسخ به شناخت روزافزون فرهنگ‌های بومی متنوع، که به مرور زمان گسترش یافته‌اند، پی‌برد. این میراث شامل داستان‌ها، آهنگ‌ها، سبک‌ها، نقوش، شیوه‌ها، و دانش سنتی است. این عناصر غیرقابل مشاهده لیکن قابل فهم و استنباط که معمولاً به عنوان «میراث ناملموس» شناخته می‌شوند، مجموعه‌ای از معماها و سؤالات بیشتری را برای مفهوم میراث‌فرهنگی ارائه می‌کنند.
امسال در استان آذربایجان‌شرقی ۱۳ اثر میراث‌ناملموس فرهنگی با در برگیری انواع روش‌ها، داستان‌ها، موسیقی، گفتمان‌سنتی و شیوه‌های تهیه به ثبت ملی رسید که اهمیت موضوع میراث‌ناملموس فرهنگی را دوچندان می‌کند. بر اساس این ایده که «فرهنگ» و «مالکیت» ذاتاً در تنش با یکدیگر هستند درک ما را از گسترده تعلق میراث‌فرهنگی را متفاوت‌تر می‌کند. به‌عنوان مثال، موسیقی عاشیقی در آذربایجان‌شرقی، در چندین استان دیگر کشور، و بخش‌های عظیمی از کشورهای منطقه نیر وجود دارد. این خود مثال واضحی‌ست از آنچه که باید بدون ادعای افراطی مالکیت، متعلق به تمدن بشریت در زمان ماضی، حال و آینده دانست.
انتهای پیام/
نظر شما